Rodzice i dziecko mają nie tylko prawo, ale i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktu. Kontakty te polegają w szczególności na przebywaniu z dzieckiem, ale też na korzystaniu ze środków porozumiewania się na odległość, np. telefony, maile, czy skype. Co do zasady rodzice wspólnie powinni określić jak te kontakty przebiegają. Jednak w razie braku porozumienia, rozstrzyga Sąd opiekuńczy.
Kontakty z dzieckiem po rozwodzie
Sąd w wyroku rozwodowym co do zasady wyrzeka o kontaktach z dzieckiem rodzica, z którym nie będzie ono mieszkało. Jest to oczywiste, gdyż zazwyczaj po rozwodzie, rodzice mają różne miejsce zamieszkania i kwestię zamieszkania dziecka, jak również kontaktów z drugim rodzicem trzeba uregulować. Tylko na zgodny wniosek stron, Sąd nie orzeka o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Ma to miejsce wtedy, gdy rodzice doskonale się w tym zakresie dogadują i nie potrzebują sztywnych ram spotkań z dzieckiem. Nie każdy niestety jest w tej komfortowej sytuacji. Bardzo często do rozwodu dochodzi na skutek konfliktu małżonków, który rozgrzewa podczas postępowania i trwa także nadal po jego zakończeniu. W takiej sytuacji, aby uniknąć problemów i zapewnić sobie oraz dzieciom prawo do spotkań czy telefonów, warto skorzystać z pomocy adwokata. Nasza kancelaria specjalizuje się w sprawach rodzinnych, w tym właśnie m.in. działa skutecznie w sferze praw rodziców do realizowania kontaktów z dziećmi.
A jeśli w wyroku rozwodowym Sąd nie wyrzekał o kontaktach. Czy potem można je ustalić?
Jak najbardziej. Czasami z różnych względów, rodzice nie chcą, aby w wyroku rozwodowym, Sąd wyrzekał o kontaktach z dziećmi. Może nie być bowiem takiej potrzeby gdy rodzicie mają w tym przedmiocie wspólny front, a kontakty przebiegają w sposób płynny. Dopiero później mogą powstać na tym tle nieporozumienia. Zdarza się też, że jeden z rodziców wcale nie dąży do utrzymywania bliskich kontaktów z dzieckiem, ale z biegiem czasu chciałby jednak to zmienić. Oczywiście jest to możliwe. Brak ustalonych kontaktów w wyroku rozwodowym nie pozbawia nas tej możliwości na przyszłość. Musimy wystąpić z odpowiednim wnioskiem do Sądu, który ustali te kontakty.
Czy można ustalić kontakty dziecka z rodzicem podczas trwania małżeństwa?
Tak. Sytuacje życiowe bywają bardzo różne. Nie trudno wyobrazić sobie sytuację, w której jedno z małżonków opuszcza dom rodzinny, zabierając dzieci. Równocześnie żaden z małżonków nie występuje o rozwód. Wówczas istnieje możliwość uregulowania kontaktów. Z wątkiem tym łączy się także temat sprawowania bieżącej pieczy na dzieckiem skłóconych małżonków, którzy mają różne miejsce zamieszkania, ale to temat na inny wpis.
Czy można ustalić kontakty dziecka z rodzicem, gdy rodzice nie mają ślubu?
Oczywiście że tak. Procedura jest podobna. W takim wypadku również należy wystąpić do Sądu opiekuńczego z właściwym wnioskiem.
Jak można uregulować kontakty? Czy Sąd ustala te kontakty tak jak my tego chcemy?
Jest to dość obszerny temat, ale w skrócie rzecz ujmując, jeśli rodzice nie są ze sobą skonfliktowani albo dojdą do porozumienia, w głównej mierze zależy to od nich samych. Jeśli natomiast nie mamy tak komfortowej sytuacji, wiele zależy od właściwie sformułowanych wniosków. Nadrzędną rzeczą dla Sądu jest bowiem dobro dziecka i to zgodnie z nim ustali on formę oraz częstotliwość kontaktów. W tym zakresie bardzo przydatna staje się ugoda, którą można zawrzeć z rodzicem, który przykładowo do tej pory uniemożliwiał lub utrudniał nam kontakty z dzieckiem. Warto o niej pomyśleć zanim się wskoczy w „ogień walki”. Jeśli natomiast nie jest to możliwe, wówczas rzeczowo przedstawione i uzasadnione żądania mogą okazać się tu dla Sądu znaczące i to zgodnie z nimi wyrzeknie on o kontaktach z dzieckiem.
Dlaczego w sprawie o kontakty tak ważna jest ugoda zawarta z drugim rodzicem?
W wielu sprawach można zawrzeć ugodę i doprowadzić do porozumienia. Strony oszczędzają nerwy, czas i pieniądze. Ale w sprawach z udziałem dzieci może to być szczególnie ważne. Musimy zdawać sobie bowiem sprawę z tego, że ustalenie kontaktów może angażować do udziału w sprawie same dzieci. Warto podkreślić, iż sprawy o ustalenie kontaktów dotyczą dzieci w różnym wieku od niemowlaków do nastolatków. Każde natomiast dziecko inaczej reaguje na sytuacje stresowe i napięcia rodzinne. Naprawdę warto zastanowić się nad tym czy naprawdę jest sens, aby skazywać dziecko na takie przeżycia. Ostatecznie Sąd i tak w jakimś zakresie ustala kontakty z rodzicem, z którym dziecko nie mieszka. Jeśli są podstawy do tego, aby je ograniczać, to oczywiście trzeba chronić dzieci i to nie ulega wątpliwości. Jeśli natomiast ich brak, nie warto upierać się przy wnioskach, które patrząc racjonalnie, nie będą miały szans być uwzględnione. Podkreślam bowiem, iż niejednokrotnie udział dzieci może okazać się konieczny. Zgodnie z przepisami w sprawach dotyczących osoby małoletniego dziecka, Sąd wysłucha je, jeżeli jego rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości na to pozwala. Ponadto Sąd stosownie do okoliczności, rozwoju umysłowego, stanu zdrowia i stopnia dojrzałości dziecka uwzględni jego zdanie i rozsądne życzenia. Trzeba także mieć na względzie, iż jeśli wnioski rodziców są sprzeczne, a nadto wskazują, iż kontakty z rodzicem mogą szkodzić dziecku, Sąd może skierować strony wraz z dzieckiem do OZSS-u, czyli Opiniodawczego Zespołu Specjalistów Sądowych, który wyda opinię w niezbędnym w danej sprawie zakresie. Rodzice oraz dziecko biorą udział w badaniu, rozmawiają z psychologami. Na tej podstawie specjaliści wyciągają wnioski i przekazują je do Sądu. Takie badanie może być dla dzieci stresujące. Ponadto skonfliktowani rodzice niestety często nawet nieświadomie dają dzieciom odczuć swój stres, związany ze sprawą, co nigdy nie wpływa na dziecko pozytywnie. Bywa, że podczas badania, rodzice krzyczą, kłócą się ze sobą. Sprawa ciągnie się miesiącami, a nawet dłużej. Moje wieloletnie doświadczenie w tematach prawa rodzinnego zawsze dyktuje mi tu przede wszystkim, aby nadrzędną wartością było dobro o dzieci, ich komfort psychiczny i to, aby oszczędzić im możliwie jak najwięcej stresów i przykrości. I to bez względu na to czy chodzi o sprawę o kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską czy rozwód. Sama jestem matką i patrząc z boku na sprawy, które prowadzę staram się być nie tylko opiekunem procesowym klienta, ale służyć także wsparciem poza salą sądową i przedstawić nie tylko przepisy prawne, ale także mój własny obiektywny punkt widzenia. Dlatego właśnie, jeśli tylko możliwe jest, aby skłonić rodziców do współpracy, zalecam to, prowadzę w tym zakresie negocjacje i ostatecznie w wielu sprawach doprowadzam do ugody.
Ale co z kontaktami podczas sprawy, która może trwać bardzo długo?
Jeżeli jeden z rodziców utrudnia kontakty z dziećmi drugiemu, może on wystąpić z wnioskiem o zabezpieczenie tych kontaktów. Sąd wówczas w pierwszej kolejności zajmie się takim wnioskiem i na czas trwania sprawy zabezpieczy te kontakty i ureguluje je.
Wpis sporządziła Adwokat Liliana Strzebońska – Woźniak
Pomożemy podjąć właściwe decyzje i zabezpieczymy Twoje interesy.
